تحقیقات آموزشی EDUCATIONAL RESEARCH Educational Research تحقیقات آموزشی سنجش و اندازه گیری آموزش تدریس روش تحقیق
| ||
|
اقدام پژوهي(معلم پژوهنده)
(Action Research) مقدمه :
با
پژوهشگر شدن معلمان فاصله نظر و عمل كه همواره مورد انتقاداكثرصاحب نظران
ودست اندركاران است، از ميان مي رود. ميان نظرات علمي ودانشگاهي وكلاس درس
پيوندحاصل مي شود.خودباوري در معلمان تقويت مي شود . به موضوع ها و
مسائل محلي و منطقه اي توجه كافي مي شود. حس تعلق و مشاركت جوئي در آنان
تقويت مي شود، اعتبار كارشان بيشتر شده وخلاقيت هايشان گسترش مي يابد .
اقدام
پژوهی یا معلم پژوهنده ، رویکردی آموزشی و پژوهشی است که هدف از آموزش و
بکارگیری آن حل چالشها و مسائلی است که معلمان در حین عمل و به ویژه طی
فرآیند یاددهی-یادگیری با آن مواجه می شوند.یعنی معلم به شیوه ای علمی و
پژوهشی درفرآیندی نظام مند،ضمن تمرکز برچالشهای پیشرو، با پرورش فرضیاتی
درباره آنها در ذهن خود ، به جمع آوری اطلاعات درباره آنها پرداخته و آنها
را به آزمون بگذارد و بدین وسیله ضمن دسترسی به راه حلهای مناسب و بکارگیری
آن ، به حل مشکلات و موانع موجود بپردازد وضمن بهسازی فرآیند آموزش ، به
تحقق یادگیری مناسبتر و مطلوبتر دست یابد.
نگارنده
بر اين باور است كه تا خود معلمان وارد ميدان پژوهش نشوند، نمي توان فقط
با اتكابه يافته هاي پژوهشي پژوهشگران دانشگاهي و مرسوم ، تحول چشمگيري در
آموزش و يادگيري به وجود آورد . اين سخن نه ادعا ، بلكه واقعيتي است كه
امروزه نه تنها در كشور ما ، بلكه در ديگر كشورهاي در حال توسعه و پيشرفته
از سوي بسياري از محققان و صاحب نظران علوم تربيتي پذيرفته شده است . مقاله
اي كه در اختيار شما قرار گرفته است با هدف آشنائي معلمان وعلاقمندان به
اقدام پژوهي است . اين مقاله راهنمائي است براي معلمان و ديگر كاركنان
اداري و آموزشي كه مي خواهند براي بهسازي و ايجاد تحول در وضعيت فعلي آموزش
در كلاس درس و مدارس و محل كار، شخصاً به پژوهش بپردازند.و نتايج آن را
خود و همكارانشان در حين كار و عمل در كلاسهاي درس و اداره ملاحظه
نمايند.اميدوارم اين فعاليت براي همكاران عزيز فرهنگي ما مثمر ثمر واقع شود
.
مفهوم اقدام پژوهي ياپژوهش در عمل :
پژوهش در عمل؛ نوعیتحقیق توصیفیاست که توسط خود افراددرگیردریک مسئلهيخاص آموزشیو برایحل یا کاهشآن انجام میگیرد.به اینمعنا کهشخص یا افــــــراد،عمل خود رادرحینکارو فعالیت، مورد پژوهشقرار می دهد.در پژوهش عملی ، پژوهندهتلاش می کند وضعیت نامطلوب یا نامعــین موجود را بهوضعیت مطلوبیا معین تغییر دهد که هدف از این کار بهسازی امورو اثر بخشکردن آن است .
زمينههاي پژوهش در عمل :
معلمان پژوهنده تلاش می کنند که از طریق پژوهش در کلاس نسبت به شناخت مسائل و بهسازی آموزش و یادگیری کوشا باشند. معلماندركليه ي عرصه هايي كه به نحوي به برنامه يدرس وكلاس درس و مدرسه و رفتار خودآنان ودانش آموزان ارتباط دارد، مي تواننددست به تحقيق بزنند.این
امرموجب می شود که آنها در عرصه های گوناگون و مرتبط با آموزش و پرورش
اظهار نظر نمایند، شرایط موجود را تحلیل نمایند ودر مجموع اندیشه ورز و
مجهز به دانش پژوهش باشند.
مراحل عمده ي پژوهش درعمل :
1- تشخيص (كشف مساله)
2- تغيير (حل مساله )
3- ارزيابي (ارزشيابي و نتيجه)
گام هاي نه گانه ي پژوهش در عمل :
مراحل 9 گانه زیر را مي توان به سه مرحله عمده تقسيم کرد: مرحله تشخيصي (1تا5) ، تغییر(6 )وارزيابي (7تا9)
1- مشخص كردن موضوعي كه داراي شرايط زير باشد .
الف – مورد علاقه شما باشد .
ب – پژوهش پذير باشد .
ج – داراي اهميت باشد .
د – در توان پژوهشگر باشد .
ه – پشتوانه ي اطلاعاتي داشته باشد.
2 – بيان مساله(توصيف وضعيت موجود):
پژوهشگر
وضعيت فعلي را به روشني توصيف مي كند و به تعريف و بيان ابعاد مساله مي
پردازد . اينكه مشكل موجود در چه شرايط و محيطي نمايان شده و عمق و
گستردگي آن چقدر است و آسيب هاي آن كدامند ؟
3 – گرد آوري اطلاعات اوليه ( شواهد يك) :
برای این که تصویر روشنی از وضع موجود داشته باشیم لازم است داده ها یا اطلاعات لازم در این باره را جمع آوری کنیم.
الف – مشاهده رفتار يا بررسي عملكردها در مدت معين
ب –بررسي پرونده تحصيلي دانش آموز
ج – پرس و جو از همكاران
د – مطالعه علمي و آگاهانه از منابع معتبر( كتب و ...)
در اين قسمت بهتر است كميت هاي اندازه يا مشاهدات در طي جدول يا نموداري بيان شود .
4 - تجزیه و تحلیل و تفسیر داده های اولیه :
(بررسی علمی داده هاي شواهد يك) :
در
این مرحله پژوهشگر با استفاده از اطلاعات بدست آمده از مرحله ی قبل ،
اقدام به تحلیل و تفسیر داده ها می کند وبا یک جمع بندی عالمانه از اطلاعات
، تاحدودی به علل احتمالی بوجود آورنده مشکل پی می بردونظرات خود را دراین مورد ثبت می کندتا براساس آن راه حل موقتي را براي اجراء انتخاب كند.
5 -انتخاب راه حل یاراه حل های جدید وموقتی جهت اجرا
با استفاده از اطلاعات جمع آوری شده و با خرد ورزی و اندیشیدن مداوم راه حل خود را با شرايط زير انتخاب کنید.
الف : در انتخاب راه حل عجله نكنيد .
ب : مطمئن باشيد كه اطلاعات كافي جمع آوري كرده ايد .
ج : راه حلي انتخاب كنيد كه امكان اجراي آن باشد.
6 - اجرای راه حل و نظارت برآن در حین اجراء :
پژوهشگر ضمن اجرای راه حل پیشنهادی خود ، باید دقت کند که راه حل به درستی اجراء شود .یعنی ضمن اجراء ناظر و کنترل کننده مداوم نیزباشد .
* موارد قابل توجه در اين مرحله :
الف : پيشرفت كار را زير نظر داشته و وقايع را ثبت كنيد .
ب : از همكاران منتقد خود در مورد پيشرفت كاركمك بگيريد .
ج – درصورت لزوم تغييرات لازم رادراجراي طرح اعمال كنيد.
7- گرد آوری اطلاعات پس از اجراي راه حل (شواهد دو) :
پژوهشگر پس از اجرای راه حل مطلوب خود که مدعی می باشد با اجرای آن وضعیت مطلــــوب حاصل گردیده ، باید ملاکهایی را جهت اثبات ادعای خود داشته باشد .
الف : روش هاي گرد آوري اطلاعات را معين كنيد .
ب : داده هاي بدست آمده كه نشانگر ايجاد تغيير هستند را جهت ارائه جمع آوري كنيد .
ج :داده هاراجهت قضاوت دراختيارهمكاران منتقدخودقرار دهيد.
8 - ارزشیابی تاثیر اقدام جدید و تعیین اعتبار آن
( ارزیابی و اعتبار بخشی )
در این مرحله داده های جمــع آوری شده را مثل مرحله سوم تفسیر و تحلیل می کنیم .با بررسی نتایج و داده های تحقـیق بعد از اجرای عمل ( راه حل ) از خود می پرسیم که «آیا واقعا تغییری که من به دنبال آن بودم تحــــــقق پیدا کرده است ؟ چقدر ؟» و برای ادعاهای خود از شواهد 2 استفاده می کنیم. در اين رابطه : 1 – دلايل محكم خود را مبني بر ايجاد تغيير بيان كنيد .2 – نظر همكاران منتقد خود را كه مبني بر تاييد تغييرباشد قيد كنيد .( گروه ارزياب )
9- دادن گزارش نهايي يا اطلاع رساني بهمراه نتيجه اتفاق افتاده ودر صورت تمايل ارائه ي پيشنهادات لازم به همكاران.
الگوی گزارش اقدام پژوهی :
*عنوان پژوهش(موضوع) ( صفحه ی عنوان)
* تشکر و قدردانی * چکیده * فهرست محتوا
* فهرست شکل ها و نمودارها و جدول ها
--- محتوای مطالب یا متن گزارش :
* مقدمه وتوصیف وضعیت موجود( تشخیص مسئله)
* گردآوری اطلاعات (شواهد 1)
*تجزیه و تحلیل و تفسیر داده ها (اطلاعات)
* بررسی راه حل های موجود وانتخاب راه جدید (موقتی)
* اجرای طرح جدید و نظارت بر آن
*گردآوری اطلاعات(شواهد2 )
* ارز یابی تأثیر اقدامجدید و تعیین اعتبار آن
*تجدیدنظر و تصمیمنهایی و پیشنهادی
* منابع و مآخذ
* پیوست ها
معرفی کتاب جهت مطالعه بیشتر :
1- ساکي،رضا و ديگران ، اقدام‌پژوهي: راهبردي‌براي آموزش و‌تدريس
2- قاسمي پويا ،اقبال .راهنماي عملي پژوهش درعمل .
3- مک نیف و همکاران ، اقدام پژوهی (طراحی ، اجرا ، ارزشیابی ) ترجمه محمدرضاآهنچیان
4- رؤوف ، علي، پژوهش در كلاس درس و مدرسه
5- سيف الهي، وجه الله ، راهنمايي اقدام پژوهي (طرح معلم پژوهنده ) در آموزش و پرورش
6- اميرحسيني،خسرو(1384) مهارت پژوهشگري در آموزش(اقدام پژوهي)
موضوعات مرتبط: اقدام پژوهی Action studies / Action research [ سه شنبه ۱۳۹۱/۱۲/۲۲ ] [ 21:44 ] [ مدیر گروه ]
|
درباره وبلاگ  "تحقیقات آموزشی""آموزش و پرورش" kharazmi"یادگیری ""دانش آموز" معلم "روش تدریس"مدیریت آموزشی "نظارت و راهنمایی"مدیریت درس برنامه ریزی ارزشیابی تحقیق پژوهش "یاددهی و یادگیری""گروههای آموزشی" "تکنولوژی آموزشی" معلمان دین مدیریت "برنامه ریزی" اختلالات یادگیری."Education" learning "student" teacher "teaching methods" "Supervision" course management planning exercise research study evaluating "teaching and learning" "educational research" "departments" "educational technology" teachers,learning disabilities.learning disorders management "planning "Instructor Training | |
| [ طراحی : ایران اسکین ] [ Weblog Themes By : iran skin ] | ||